Κωνσταντίνος Κακανιάς
Σπάνια δίνει συνεντεύξεις, το όνομά του, όμως, προκαλεί συχνά το ενδιαφέρον της παγκόσμιας εικαστικής σκηνής. Κινείται από τη «σοβαρή τέχνη» στην πιο εμπορική και αντίστροφα και ακόμα και αν φαίνεται να ξέρει καλά πως στις μέρες μας όσο σημαντικό είναι να παράγεις τέχνη, το ίδιο είναι και να την πουλάς, το υπέροχο είναι πως ξέρει πολύ καλύτερα πώς να είναι αφεντικό του εαυτού και της τέχνης του.
Πού σας πετυχαίνουμε τώρα; Λος Άντζελες, Παρίσι ή Ελλάδα;
Είμαι στην Πάρο. Κάνω κάτι κεραμικά εδώ με τους φίλους μου που έχουν το studio Yria.
Απ’ ό,τι ξέρω ζείτε μόνιμα στο Χόλιγουντ. Τι σας αρέσει εκεί;
Zω μόνιμα στο Χόλιγουντ, εδώ και πολλά χρόνια και νομίζω οι λόγοι είναι χημικοί. Ο καιρός, νιώθω άνετα με τους ανθρώπους… ξέρετε, εκεί είναι πολλοί σαν και εμένα…
Δεν ξέρω ποια εικόνα μπορεί να έχετε εσείς για το Χόλιγουντ, γιατί πραγματικά δεν μ’ ενδιαφέρει η σημερινή του εικόνα. Λατρεύω το παλιό Χόλιγουντ, αντίθετα δεν έχω κανένα fascination με τη ζωή εκεί όπως έχει εξελιχθεί. Με τον κινηματογράφο έχω fascination, με τις παλιές ηθοποιούς, με τις βουβές ταινίες …αυτό το Χόλιγουντ δεν μπορώ να το ξεπεράσω, ζω εκεί με τρέφει.
Στην καριέρα σας έχετε συνεργαστεί με σχεδιαστές, όπως Diane Von Furstenberg, Christian Louboutin. Τι αποκομίσατε ως καλλιτέχνης από αυτή τη διαδρομή;
Αυτοί οι δύο άνθρωποι που μου αναφέρετε είναι η οικογένειά μου. Είναι, λοιπόν, σαν να με ρωτάτε τι μου έχει προσφέρει εκείνη. Πιο πολύ η φιλία τους μου έχει δώσει πράγματα. Ο Christian είναι ένας υπέροχος άνθρωπος και με καταπλήσσει όσο τον γνωρίζω περισσότερο. Ενώ νιώθω τυχερός που ανήκω στη μεγάλη οικογένεια της Diane, γιατί αυτή η γυναίκα πραγματικά δεν φοβάται, στ’ αλήθεια δεν νιώθει αυτό το συναίσθημα, μόνο και μόνο που την ξέρω, μου δίνει δύναμη.
Θεωρείτε τον εαυτό σας έναν καλλιτέχνη pop art;
Όλο το έργο της κυρίας Τεπενδρή για παράδειγμα είναι pop. Πάντα το έργο μου έχει pop touch. Απευθύνομαι στον οποιονδήποτε, προσπαθώ να μιλάω απευθείας στο κοινό. Από τις καλύτερες στιγμές της ζωής μου ήταν όταν δύο γυναίκες έκλαψαν με λυγμούς κοιτώντας έναν πίνακά μου. Δεν μ’ ενδιέφερε τίποτε άλλο, ούτε αν ανήκαν στις υψηλά intellectual, ούτε στις αδαείς. Από αυτή τη μεριά του pop μιλώ, με την έννοια του popular.
Από την άλλη, με την κυρία Τεπενδρή δεν ασχολούμαι πια καθόλου, μπορεί να ξανασχοληθώ, μπορεί και όχι.
Δεν σνομπάρατε ποτέ τον mass χαρακτήρα της μοντέρνας κουλτούρας, ούτε είστε από εκείνους που περιφρόνησαν τη δημιουργία της τέχνης χρησιμοποιώντας το λεξικό της αγοράς. Γιατί;
Αυτό είναι το κατόρθωμα ή το ελάττωμά μου, να μην ανήκω πραγματικά πουθενά κι αυτό πολλές φορές μου γυρνάει boomerang. Δεν ξέρω πού θα καταλήξει, αναρωτιέμαι κι εγώ ο ίδιος. Από τη μια να κάνω πολύ σοβαρούς πίνακες, ‘σοβαρή’ ζωγραφική, και από την άλλη να σχεδιάζω κόμικ με την Diane ή την κάρτα για τον Άρη Ρακά και τελευταία μια συλλογή με τσάντες και αξεσουάρ για τη Swarovski. Είναι και το surviving. Και στην Αμερική, όπου έχω δουλέψει πολύ, και στην Ευρώπη είναι δύσκολα τα πράγματα. Δεν μπορώ να τις απορρίψω, να τις παραμερίσω εντελώς αυτές τις δουλειές. Τώρα συνεργάζομαι με τον Frédéric Malle, είναι ο καλύτερος αρωματοποιός στον κόσμο και κάνουμε ένα βιβλίο μαζί. Παράλληλα ετοιμάζω με τον Αντωνάκη Χριστοδούλου μια alternative έκθεση για το Σεπτέμβριο, στο πλαίσιο του ReMap στο Μεταξουργείο, με τίτλο «you make me feel like your natural woman».
Το ότι η σύγχρονη τέχνη δίνει μεγάλη ελευθερία εγώ το λαμβάνω πολύ σοβαρά υπόψη.
Τα έργα σας είναι abstract και δηλώνετε πως πάσχετε από διπλή…τριπλή προσωπικότητα. Από ένα σχέδιο dark στις κωμωδίες, εντελώς διαφορετικά είδη δουλειάς. Πείτε μας δυο λόγια γι’ αυτό.
Στην ιδέα, στη σύλληψη μόνο! Αλλιώς δεν θα τα χαρακτήριζα abstract, μάλιστα είναι το αντίθετο του abstract. Πρόκειται για συμβολικές απεικονίσεις, εικονογραφήσεις. Ενώ στην ουσία δεν έχω αντικείμενο, δουλεύω με σώματα αναγνωρίσιμα, ποτέ με καθαρά αφηρημένη τέχνη. Επομένως δεν είναι abstract αισθητικά, είναι πνευματικά και αυτό προέρχεται από ένα ιδιαίτερο ψυχολογικό συναίσθημα. Όσο για τη διπλή, τριπλή προσωπικότητα που αναφέρετε, ναι, αυτό είναι ένα σοβαρό φαινόμενο με μένα. Οδυνηρό θα έλεγα, μερικές φορές θα ήθελα να σταματήσω να το κάνω, άλλες πάλι είναι ένα μεγάλο συν, σαν ένα όπλο που μου δίνει δύναμη. Χωρίς να ανήκω πουθενά, με ένα jump βρίσκομαι κάπου αλλού και αυτό με διασκεδάζει. Ακόμα κι αν στο τέλος δεν καταλήγω και πουθενά. Αυτό βέβαια έχει και το τίμημά του στην κοινωνία, την τέχνη, τους ανθρώπους. Εδώ δεν μπορώ να το καταλάβω εγώ, οι άλλοι πώς θα μπορούσαν; Από το dark στις κωμωδίες, αυτό το θεωρώ καθαρά προσόν, μάλλον θα έχει να κάνει με την ελληνικότητά μου.. τι να πω!
Γνωρίζω πολλά από τα έργα σας, αλλά ανάμεσα στα αγαπημένα μου είναι η έκθεση Δανιήλ που παρουσιάσατε πρόπερσι στην γκαλερί της Ρεβέκκας Καμχή στην Αθήνα. Ταυτίζομαι ίσως επειδή από μικρή φοβάμαι την αποτυχία βασανιστικά ή γιατί απλώς κάποια στιγμή θα ήθελα να γνωρίσω έναν Δανιήλ..
Χαίρομαι που σας άρεσε ο Δανιήλ. Ήταν ένας πολύ σπάνιος άνθρωπος να βρεθεί, ένας άγιος, δεν έκρινε, συμπονούσε. Το έργο μου αυτό ήταν λίγο τραγελαφικό, σχετικό με το φόβο της αποτυχίας. Δεν ξέρω πραγματικά τι είναι επιτυχία.
Τι αποστρέφεστε στη ζωή, σ’ έναν τόπο, στην τέχνη;
Δεν μου αρέσει η κακία, οι άνθρωποι που δεν σέβονται τη φύση και τον πλανήτη, αυτό πάνω απ’ όλα. Σ’ έναν τόπο δεν μπορώ να βλέπω να μην υπάρχει respect στη γη, όσο για την τέχνη, έχω έναν φίλο που είχε πάει στην Biennale της Βενετίας και όταν γύρισε, τον ρώτησα τι του άρεσε και τι δεν του άρεσε από αυτά που είδε εκεί. Μου απάντησε “μου άρεσαν αυτά… για όλα τ’ άλλα δεν μ’ ενδιαφέρει…” Αυτό θα λέω κι εγώ από εδώ και πέρα.
Σε παλιότερη συνέντευξή σας έχετε πει «η μεγάλη αρρώστια και το μεγάλο κλειδί της τέχνης είναι ότι πραγματικά δεν ξέρουμε τι είναι». Μια κουβέντα που για μένα θα μπορούσε να βοηθήσει πολλούς να απαλλαγούν από τα γνωστά κόμπλεξ. Θα θέλατε αν μας τη συνεχίσετε;
Έχει τόσο πολλά η τέχνη, μικρά πράγματα, τεράστια σοφία, σαν ένα μεγάλο δωμάτιο όλο ομορφιά. Σήμερα η τέλεια απεικόνιση της τέχνης είναι just express yourself αυτή τη στιγμή, γιατί αύριο αυτό μπορεί να αλλάξει. Γιατί είναι αισθητική, ψυχολογική, κοινωνική…Ο καθρέφτης της ζωής και της (μετά)ζωής ίσως.
Αυτό το ημερολόγιο που μου δείξατε τι είναι ακριβώς;
Λέτε για τα μαύρο-άσπρα σχέδια, το αισθητικό ημερολόγιό μου. Ταπεινά πράγματα, τα οποία συναντώ στην καθημερινότητά μου και θέλω να τα απαθανατίσω, για να τα θυμάμαι. Ημερολόγιο, μελάνι σε χαρτί και ένα 2% κουτσομπολιό. Πρόκειται για ένα έργο που μου δίνει μεγάλη χαρά και θα ήθελα να συνεχιστεί, ακόμα και για πάντα. Τα σχέδια αυτά δεν έχουν το urge να αναμετρηθούν με άλλα έργα της μοντέρνας τέχνης, είναι απλώς η ζωή μου και όλα αυτά που την περιτριγυρίζουν, απλώς μπορεί να είναι τέχνη μπορεί και να μην είναι, θα δείξει.
Βεατρίκη Θεοδωράτου
* Ο Κωνσταντίνος Κακανιάς εκπροσωπείται στην Ελλάδα από την γκαλερί της Ρεβέκκας Καμχή, την οποία ευχαριστούμε θερμά για την παραχώρηση των φωτογραφιών στο περιοδικό DELUXE.