Μάριος Ιορδάνου

Από ζεν πρεμιέ -όχι και πολλά χρόνια πριν είναι η αλήθεια- ένας κατασταλαγμένος πλέον πολυπράγμων του θεάτρου. Αυτός είναι ο ταλαντούχος κύριος Ιορδάνου! Κι αυτά είναι όλα όσα έχει στο μυαλό του…

Συνέντευξη στην Κάτια Μηλιαράκη

«Όπου και να σας βρίσκει το κακό μνημονεύετε τον Διονύσιο Σολωμό», έλεγε ο Οδυσσέας Ελύτης, κάτι που ενίσχυσε την αγάπη του Μάριου για τον Εθνικό μας ποιητή. Η απόφασή του να ανεβάσει τον «Κρητικό», ένα από τα ποιήματα του Σολωμού που δεν έχουμε δει ποτέ στο θεατρικό σανίδι, απόλυτα σωστή.

Η επιτυχία που γνώρισε η πρεμιέρα της παράστασης στον Καθεδρικό ναό της Ζυριχής, την Πρωταπριλιά τον δικαιώνει απόλυτα, όπως και η πορεία της στο Μόναχο, αλλά και στην πατρίδα του Σολωμού τη Ζάκυνθο, μόλις λίγες μέρες πριν. Στο πλευρό του πάντα η σύζυγός του Σοφία Καζαντζιάν, με την οποία όχι μόνο συμπρωταγωνιστεί, αλλά βιώνει μαζί της αυτό το… χειροποίητο θεατρικό τόλμημα, έναν μεταφυσικό ύμνο στον έρωτα.

Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς θεατρικά, να ανεβάσεις ένα ποίημα σαν τον «Κρητικό» του Διονύσιου Σολωμού;

Είναι πολύ μεγάλη η χαρά και πολύ μεγάλη η συγκίνησή μου που ασχολούμαστε με τον εθνικό μας ποιητή. Εθνικός ποιητής ο Σολωμός δεν είναι μόνο γιατί εμψύχωσε τους Έλληνες το 1824 γράφοντας τον Εθνικό ύμνο και δίνοντάς τους κουράγιο, αλλά και γιατί είναι ο άνθρωπος που «έχτισε» τη γλώσσα που μιλάμε σήμερα. Ο Σολωμός επέμενε, έδωσε μάχη για τη δημοτική γλώσσα, για τη γλώσσα του λαού. Έλεγε: «υποτάξου στη γλώσσα του λαού κι αν είσαι αρκετός θα την κυριέψεις», κι αυτός δεν ήταν αρκετός, ήταν μέγας! Ο «Κρητικός» δεν έχει ανέβει ποτέ. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά ποιήματα του Σολωμού… Είναι πολύ μεγάλη η χαρά μου γιατί ουσιαστικά είναι μία παράσταση φόρος τιμής. Είναι κάτι ανάλογο με αυτό που έκανα για τον μεγάλο μας Νίκο Καζαντζάκη με το «Δε φοβάμαι, δεν ελπίζω, είμαι…» που πήγε στο Βερολίνο, στο Λονδίνο, στο Παρίσι… και είχε πολύ θερμή υποδοχή. Το ίδιο έχει γίνει κι ως τώρα με τον «Κρητικό» και είμαι πολύ χαρούμενος γι’ αυτό.

Στην παράσταση δεν πρωταγωνιστείς απλά… Σκηνοθετείς, κάνεις τη μουσική σύνθεση. Πώς είναι αυτή η εμπειρία;

Είναι πάρα πολλά αυτά και είναι πολύ δύσκολο να τα συνδυάσεις… Όπως και στον Καζαντζάκη κι εδώ κάνω τη σκηνοθεσία, τη διασκευή του κειμένου με τη Σοφία (σ.σ. εννοεί τη σύντροφό του Σοφία Καζαντζιάν), γράφω τη μουσική, άλλες φορές την επιμελούμαι, κάνω ακόμη και τα σκηνικά, κάνω και τον μαραγκό, μέχρι και τα κοστούμια επιμελούμαι γιατί είναι δύσκολες οι εποχές (γέλια) και πρέπει η παράσταση να είναι βιώσιμη. Ό,τι έχω κάνει ως τώρα ήταν βιώσιμο, ζούμε από αυτό. Το σημαντικό όμως είναι ότι έρχεται ο κόσμος κι έτσι μπορούμε να κάνουμε το επόμενό μας όνειρο, το επόμενό μας βήμα. Δεν θέλω να γίνω πλούσιος, ούτε με ενδιέφερε ποτέ. Δεν δίνω δεκάρα για τα λεφτά. Όμως δεν κάνω όλα τα παραπάνω μόνο για λόγους οικονομικούς. Είναι και κάτι που με εκφράζει απόλυτα γιατί η παράσταση γίνεται χειροποίητη από την αρχή έως το τέλος! Έχω μία συνολική θεώρηση των πραγμάτων που αλλιώς δεν θα την είχα. Επίσης, αυτό μου δίνει τη δυνατότητα να μπω στον πυρήνα του έργου. Δεν το αγαπώ απλά, το λατρεύω! Η αλήθεια είναι πως πριν ασχοληθώ με οποιοδήποτε έργο, πρέπει να ‘χω πάθος με αυτό. Στην προκειμένη περίπτωση ήμουν ανέκαθεν παθιασμένος με την ποίηση του Σολωμού.

Ότι ο Σολωμός είναι γνωστός ανά τον κόσμο, ήταν ένας από τους λόγους που ξεκίνησες την παράσταση από το εξωτερικό;

Ναι γιατί θεωρώ ότι οι Έλληνες έχουμε αδικήσει τους ίδιους μας τους εαυτούς στο θέατρο. Καλώς ασχολούμαστε με ξένους συγγραφείς, ξένους ποιητές και λογοτέχνες, αλλά συγνώμη… πρέπει να ασχοληθούμε και με τους δικούς μας. Ο «Κρητικός» είναι μία ιστορία αγάπης, του απόλυτου έρωτα, ένας «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» επί εκατό. Είναι μία ιστορία που πρέπει να ειπωθεί.

Μίλησέ μου για τη συνεργασία με τη γυναίκα της ζωής σου, τη Σοφία Καζαντζιάν…

Τι να σου πω; Είναι η σύντροφός μου, είναι ο άνθρωπος της ζωής μου και είναι ένας άνθρωπος που με έχει εξελίξει κι εμένα ως οντότητα. Την αγαπώ όχι μόνο για αυτό που είναι, αλλά κυρίως για αυτό που γίνομαι εγώ όταν είμαι μαζί της. Εγώ εξελίσσομαι, αναπτύσσομαι, γίνομαι καλύτερος άνθρωπος και σίγουρα πιο δημιουργικός. Να σου πω κάτι άλλο; Για μένα το σημαντικότερο είναι στην Ελλάδα της κρίσης και της παρατεταμένης ύφεσης να μπορείς να είσαι δημιουργικός με τους δικούς σου όρους. Όπως λέει κι ο Καζαντζάκης σε αυτή τη ζωή δεν υπάρχει νικητής και ηττημένος. Υπάρχουν μόνο πολεμιστές!